Mun Phròiseact | About the Project

A’ ruigsinn Loch Àlainn | Arriving at Lochaline © Newsquest (Herald & Times)

Mun Phròiseact

’S e pròiseact ealain ionadail a th’ ann am Fàgail Hiort, le luchd-ealain, sgrìobhadairean agus luchd-ciùil à Latharna agus às a’ Mhorbhairne, ’s e a’ comharrachadh 90 bliadhna o fhalmhachadh Hiort.

Air 29 Lùnastal 1930 thàinig am bàta falmhachaidh H.M.S. Harebell o Hiort a-steach an toiseach aig Loch Àlainn agus an uair sin aig an Òban.

Mar mhuinntir nan àitichean sin aig a bheil ùidh san eachdraidh ionadail againn agus anns na cuspairean co-cheangailte ri sgeulachd Hiort, bha sinn airson an ceann-bliadhna seo a chomharrachadh ann an dòigh chruthachail. Tha sinn air a bhith a’ rannsachadh nan diofar pàirtean de sgeulachd Hiort agus ged nach eil ceangal dìreach no follaiseach aig gach pìos ealain ris, ‘s e sin a tha air an cùl.

Cha robh sinn ag amas air cunntas pungail eachdraidheil leis a seo; gheibhear sin o leithid Iain Thornber, sàr-eòlaiche eachdraidh na Morbhairne (Movern Lines, Oban Times), air neo bhon iomadach leabhar a chaidh a sgrìobhadh mu Hiort. Sa phròiseact seo, tha sinn ag èisteachd ris a’ mhac-talla agus a’ lorg nan snàithean eadar daoine, àite, sgeulachdan agus cuimhne.

Gheibhear clàr-innse den obair ealain air fad an seo. Tha sinn an dòchas gun còrd iad ribh.

 

About the Project

Leaving St. Kilda is a local art project by artists, writers and musicians from Lorne and Morvern marking 90 years since the evacuation of St. Kilda.

On 29 August 1930 the evacuation boat H.M.S. Harebell left St. Kilda and arrived first at Lochaline and then at Oban.

As folk from these communities who have an interest in our local history and in the themes connected to the St. Kilda story, we wanted to mark this anniversary in a creative way. We have been researching the different parts of the St. Kilda story and though there isn’t a direct or obvious connection to that in each of the artworks, that is what has inspired them.

We have not sought to present a precise historical account here; that is available from others such as Iain Thornber, the very knowledgeable Morvern historian (Morvern Lines, Oban Times), or from the many books that have been written about St. Kilda. In this project, we are listening to the echoes and tracing the threads between people, place, stories and memory. 

You can access all the pieces of art, poetry and creative writing here. We hope you like them.

 

San àm ri teachd

Chaidh am pròiseact seo uile a dhèanamh ri linn glasadh-sluaigh Chovid-19. Leis a sin, bha tòrr ann nach b’ urrainn dhuinn a dhèanamh, an dà chuid a thaobh rannsachaidh agus a thaobh cèilidhean agus taisbeanaidhean ionadail. Tha sinn an dòchas san àm ri teachd gum bi cothroman dhuinn tachartasan a chumail agus cothrom a thoirt do bharrachd dhaoine na sgeulachdan acasan a chur ris. Ma tha sibh airson bruidhinn rinn mun a’ seo, nach sgrìobh sibh gu Rhona - rhona.nicd@gmail.com.

Eadar-theangachadh

Chaidh cuid de na pìosan a sgrìobhadh an toiseach sa Ghàidhlig, agus cuid eile sa Bheurla. Tha sinn an dòchas gun dèan iad ciall san dà chànan, ach dh’fhaodte gun obraich pìosan dhiubh nas fheàrr san aon chànan seach an cànan eile (agus nach gabh sibh ar leigseul airson nam mearachdan sin). Ge-tà, bha sinn airson ‘s gum biodh am pròiseact ri fhaighinn san dà chànan - mar luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig, agus air sàilleibh sgeulachdan agus cuspairean a’ phròiseict.

Taing

Ar taing mhòr don a h-uile duine a chuidich  sinn leis a’ phròiseact, gu h-àraid Gille-chrìost MacGill-Eòin, Grant MacCall, Iain Thornber, Georgia Satchel aig Taigh-tasgaidh Mhuile, Dr Andrew Jennings, Lynn Campbell, Fiona NicDhùghaill, Alasdair MacIlleBhàin, Màrtainn Mac a’ Bhàillidh.

Tha sinn fada an comain Maoin Coimhearsnachd Tuathanas-gaoithe Carraig Gheal agus Maoin Coimhearsnachd Hydro Oighreachd Àrd Tòranais, a thug taic don phròiseact.

 

About the Project

This project was all created during the covid-19 lockdown. As a result, there were lots of things that we couldn’t do, both in terms of research and also with regard to holding cèilidhs and events. We hope that in the future we will have opportunities to hold events and give other people the opportunities to add their stories to the project. If you’d like to talk to us about this at all,  please get in touch with Rhona on rhona.nicd@gmail.com.

Translation

Some of the pieces were written first in Gaelic and some in English. We hope they make sense in both languages, but it may be that some work better in one language than they do in the other (and please forgive us for those mistakes). However, we wanted this project to be available in both languages - as Gaelic speakers and learners ourselves, and because of the stories and subjects of the project.

Thanks

Our thanks to everyone who has helped us with the project, particularly Gille-chrìost MacGill-eòin, Grant MacCall, Iain Thornber, Georgia Satchel at Mull Museum, Dr Andrew Jennings, Lynn Campbell, Fiona MacDougall, Alasdair Whyte, Màrtainn Mac a’ Bhàillidh.

We are extremely grateful to Carraig Gheal Wind Farm Community Benefit Fund and Ardtornish Estate Hydro Community Fund, who supported this project.